Nhắc đến làng cổ đường lâm mọi người sẽ nghĩ ngay đến đây là vùng đất 2 vua. 2 vị vua Phùng Hưng và Ngô Quyền.
Phùng Hưng sinh ra và lớn lên ở làng Cam Lân (xã Đường Lâm). Nửa sau thế kỷ VIII, đất nước ta chịu ách đô hộ của nhà Tùy Đường cực kỳ hà khắc. Phùng Hưng đã chiêu tập binh sĩ cùng nhân dân phất cờ khởi.nghĩa giành lại quyền độc lập tự chủ (791- 802). Nhân dân tôn vinh ông là Bố Cái Đại Vương!
Một người con ưu tú khác là Ngô Quyền. Ngô Quyền là con trai Châu Mục Đường Lâm Ngô Mân (Ông chính là người làng Cam Lâm). Lớn lên ông làm nha tướng cho Dương Diên Nghệ, trấn thủ châu Hoan, Châu Ái. Sau loạn Kiều Công Tiễn ông đã trấn yên nước nhà và tiến hành cuộc kháng chiến chống quân thù với chiến thắng lẫy lừng trên sông Bạch Đằng.
Làng cổ Đường Lâm nằm cách hà nội 44 km về phía tây, thuộc thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Tuy thường được gọi là làng cổ nhưng thực ra Đường Lâm từ xưa gồm 9 làng thuộc tổng Cam Giá Thịnh, huyện Phúc Thọ, trấn Sơn Tây, trong đó 5 làng Mông Phụ, Đông Sàng, Cam Thịnh, Đoài Giáp và Cam Lâm liền kề nhau. Các làng này gắn kết với nhau thành một thể thống nhất với phong tục, tập quán và tín ngưỡng hàng ngàn năm nay không hề thay đổi.
Làng cổ Đường Lâm là ngôi làng cổ đầu tiên được Nhà nước Việt Nam trao bằng Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Xét về khía cạnh bảo tồn lịch sử văn hóa nghệ thuật cũng như quy mô kiến trúc, làng cổ Đường Lâm chỉ đứng sau Phố cổ Hội An và Phố cổ Hà Nội. Nơi đây vẫn còn vẹn nguyên nghệ thuật và kiến trúc của một làng cổ vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng.
Đến với Làng cổ Đường Lâm bạn sẽ thấy được hầu hết các nét đặc trưng của một ngôi làng xưa. Với cây đa, giếng nước, sân đình, chùa miếu, đường làng quanh co, ngõ nhỏ, những ngôi nhà gỗ cổ, những bức tường được xây bằng gạch đỏ hoặc trát bùn xưa… làng cổ Đường Lâm hiện lên giữa thời kỳ hiện đại hóa của đất nước như một cổ trấn đầy hoài niệm và yên bình.
Những địa điểm không thể bỏ qua khi đến với làng cổ đường lâm như:
Cổng làng Mông Phụ
Được xây dựng theo kiểu Thượng gia hạ môn tức dưới là cổng trên là nhà, Cổng làng Mông Phụ mang đậm dấu ấn kiến trúc văn hóa của thời nhà Lê. Ngày xưa cổng làng là nơi dừng chân nghỉ ngơi của những người nông dân, những người đi tuần, những người đi chợ về. Đây cũng là nơi mang đậm hồn quê mà những người xa quê luôn nhớ về và tìm về đầy xúc động.
Giống như nhiều chiếc cổng làng thời phong kiến khác, cổng làng Mông Phụ được làm bằng đá ong với hai cánh cổng hình cánh dễ làm bằng gỗ lim. Bên phải cổng là hồ nước rộng lớn còn bên trái là một cây cổ thụ hàng ngàn năm tuổi. Vì vẻ đẹp thoáng đạt yên bình này mà cổng làng Mông Phụ không chỉ là điểm nghỉ ngơi tham quan thú vị mà còn là nơi chụp ảnh lý tưởng của các du khách khi đến với Làng cổ Đường Lâm.
Đình làng Mông Phụ
Được xây dựng năm 1684, Đình làng Mông Phụ gồm Nghi Môn, sân đình, 2 tòa Tả Mạc và Hữu Mạc hai bên và tòa Đại đình ở giữa. Đây là kiến trúc kiểu chữ Công thường gặp ở các triều đại phong kiến xưa kia. Bên trong đình còn lưu giữ rất nhiều bức hoành phi câu đối cổ có niên đại mấy trăm năm. Hai bên hông đình là hai giếng cổ.
Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh
Nằm trong khuôn viên thôn Mông Phụ, nhà thờ họ Giang là di tích được xây dựng từ thời vua Tự Đức nhằm tưởng nhớ công ơn của Thám hoa Giang Văn Minh – người được vua Lê Thần Tông cử đi sang Trung Quốc và sẵn sàng đối đáp với nhà vua và quần thần nhà Minh để bảo vệ danh dự dân tộc.
Các ngôi nhà cổ
Làng cổ Đường Lâm có tất cả 956 ngôi nhà cổ được xây dựng từ những năm 1649. Các ngôi nhà ở đây đều được xây 5 gian hay 7 gian bằng các vật liệu truyền thống như gỗ xoan, tre nứa, gạch đất nung, ngói, đá ong, đất nện hay mùn cưa…Khuôn viên các ngôi nhà đều rộng rãi và phân thành nhiều khu: nhà chính, nhà ngang, sân, bếp, vườn, giếng nước, chuồng trại, cây rơm, cổng có mái che…Những ngôi nhà cổ đẹp nhất, nổi tiếng nhất ở Đường Lâm là:
Nhà của ông Nguyễn Văn Hùng
Đây là ngôi nhà vô cùng ấn tượng với chiếc cổng cổ xưa cùng lối vào nhà rợp bóng cây tơ hồng. Bước vào không gian trong nhà là một cảm giác bình lặng, tĩnh mịch và vô cùng mát mẻ bởi ngôi nhà chủ yếu được làm bằng gỗ lim và gỗ mít và được trạm trổ hoa văn tinh xảo.
Nhà cổ của ông Hà Nguyên Huyến
Nhà cổ của ông Huyến thu hút du khách thăm quan bởi không gian xanh mát cây cối và khoảng sân xếp đầy tăm tắp các vại tương màu nâu trầm do nghề nấu tương bao đời cha ông để lại. Mọi đồ vật đều cổ xưa rất hòa quyện với những bức hoành phi câu đối được trưng khắp nơi trong căn nhà.
Nhà cổ của chị Dương Lan
Nét đặc biệt ở nhà của chị Lan nằm ở những đồ trang trí hình chiếc sừng và bục cửa rất cao khiến ai muốn bước vào trong căn nhà đều phải cúi rạp mình. Những điều này đều thể hiện đây là ngôi nhà của người đỗ đạt làm quan.
Đền thờ Phùng Hưng
Phùng Hưng là thủ lĩnh trong cuộc nổi dậy chống lại ách đô hộ hà khắc của nhà Đường thời Bắc thuộc tại Việt Nam. Sau khi khởi nghĩa thành công, Phùng Hưng đã xây dựng chính quyền tự chủ và cai trị trong 7 năm.
Để tưởng nhớ vị vua đặc biệt này, đền thờ Phùng Hưng được lập ở nhiều nơi. Tuy nhiên nếu linh thiêng và quy mô nhất phải kể đến đền thờ Phùng Hưng ở Làng cổ Đường Lâm. Sở dĩ như vậy là bởi Đường Lâm là nơi vị anh hùng dân tộc này được sinh ra và lớn lên.
Đền thờ và lăng mộ Ngô Quyền
Từ đền Phùng Hưng đi thêm 500 mét du khách sẽ tới được lăng mộ Ngô Quyền. Lăng mộ thờ Ngô Quyền nằm giữa cánh đồng lúa bát ngát đầy tĩnh mịch và xung quanh là các di tích mang đậm dấu ấn lịch sử oai hùng và ly kỳ. Đó là đồi Hùm nơi thủ lĩnh Phùng Hưng đánh hổ cứu dân hay rặng chuối buộc voi chiến của Ngô Quyền thời xưa.
Giếng cổ Đường Lâm
Tại làng cổ Đường Lâm có rất nhiều giếng cổ. Cũng như Đình làng, Giếng nước được coi là linh hồn của nhiều làng quê Việt Nam. Đi tham quan quanh Đường Lâm bạn sẽ bắt gặp rất nhiều giếng cổ. Nếu được bạn hãy múc những xô nước dưới giếng cổ để cảm nhận được dòng nước mạch vô cùng trong vắt và mát rượi ở nơi đây.
Be First to Comment