Phong tục truyền thống trong Tết cổ truyền của người Việt Nam

Tết Nguyên Đán là Tết cổ truyền của người Việt Nam, đã trải qua bao biến động của lịch sử nhưng những phong tục ngày Tết vẫn được lưu giữ từ đời này qua đời khác, từ năm này qua năm khác.
Tết là dịp cả gia đình đoàn tụ cùng nhau quây quần bên mâm cơm, cùng nhau thăm hỏi người thân, cùng nhau đi lễ tết, chúc tết đầu năm… cầu mong một năm mới may mắn, an lành, an khang, thịnh vượng.
Những phong tục truyền thống tốt đẹp trong Tết cổ truyền của người dân Việt Nam:
1. Cúng ông Công, ông Táo

Ngày cúng ông Công, ông Táo là ngày 23 tháng Chạp âm lịch. Hằng năm vào ngày này mọi gia đình Việt đều thực hiện việc bao sái ban thờ, dọn dẹp bếp sạch sẽ, mua cá vàng hoặc cá chép, quần áo, tiền vàng về cúng ông Công, ông Táo.
Ông Công, ông Táo về trời để báo cáo mọi việc của gia chủ trong suốt 1 năm qua với Ngọc Hoàng. Đặc biệt, cá vàng hoặc cá chép sau khi cúng xong thì sẽ được phóng sinh đem thả ra sông, ra suối.
2. Gói bánh chưng

Đã là Tết thì không thể thiếu đi bánh chưng xanh, tùy vào điều kiện mỗi gia đình có gia đình gói bánh chưng từ ngày 23 tháng Chạp, cũng có gia đình đến ngày 27, 28, 29 Tết mới gói bánh chưng, có bánh chưng vừa để ăn Tết vừa để biếu/chúc Tết anh em, họ hàng.
Miền Bắc thường gói bánh chưng, miền Nam thì gói bánh tét. Dường như nhờ có việc gói bánh chưng, bánh tét mà cái Tết trở nên ấm cúng và ý nghĩa hơn.
3. Chơi hoa dịp Tết
Hoa Tết đặc trưng ở miền Bắc là hoa Đào, còn miền Nam là hoa Mai đây cũng là loài hoa thường chỉ nở vào Tết. Ngoài ra các gia đình còn chơi cây quất cảnh một trong những cây tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng hay cắm hoa cúc, hoa dơn… để trang trí nhà cửa thêm vui tươi, rước lộc vào nhà.
4. Mâm ngũ quả
Tết đến không thể thiếu mâm ngũ gồm 5 loại quả khác nhau, mỗi miền khác nhau thì trưng mâm ngũ quả với những loại quả khác nhau. Ý nghĩa của mâm ngũ quả là thể hiện lòng thành kính đối với trời đất, đối với ông bà tổ tiên đồng thời cầu mong một năm mới với nhiều may mắn, sung túc, tài lộc.
5. Dọn dẹp nhà cửa
Đến giáp Tết gia đình Việt Nam thường có thói quen dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ nhằm dọn bỏ hết đi những điều không may của năm cũ và chuẩn bị đón năm mới với những điều may mắn, tài lộc nhiều hơn.
6. Viếng thăm mộ tổ tiên
Trước Tết, để thể hiện lòng kính trọng, trọn đạo hiếu đối với ông bà, tổ tiên thì con cháu trong gia đình thường ra mộ thăm viếng, làm sạch đẹp nơi an nghỉ của của những người đã khuất.
7. Cúng tất niên
Bữa cơm tất niên thường là bữa cơm vào chiều 30 Tết mọi gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm để cúng tổ tiên; sau đó cả gia đình đoàn tụ quây quần bên mâm cơm cùng nhau ăn cơm nói chuyện, tâm sự để kết thúc một năm cũ và chào đón năm mới với những điều mới may mắn hơn.
8. Cúng đón giao thừa
Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, tùy theo điều kiện mỗi gia đình có gia đình thì cúng hoa quả, có gia đình lại cúng xôi gà. Thời điểm cúng giao thừa là vào phút cuối cùng của năm cũ, ý nghĩa của lễ cúng giao thừa là lễ trừ tịch đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới.
9. Xông đất
Theo quan niệm của người Việt việc xông đất đầu năm là vô cùng quan trọng vì vậy nhiều gia đình còn đi xem tuổi, nhờ người hợp tuổi xông đất nhằm cầu mong gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt.
Thời điểm xông đất là thời điểm sau phút giao thừa và người xông đất thường là người tốt tính, hay gặp may mắn.
10. Chúc tết và mừng tuổi
Ngày Tết người Việt Nam có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè “Mùng một tết cha, mùng hai tết mẹ, mùng ba tết thầy”. Vào dịp này mọi người đều dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất đồng thời không quên tặng cho nhau những phong bao lì xì may mắn.
11. Xuất hành
Sáng mùng 1 Tết nhiều gia đình còn xem giờ, xem hướng để xuất hành nhằm cầu mong năm mới với nhiều thuận lợi trong cuộc sống, trong công việc, buôn bán, trong học tập, …
Trên đây là những phong tục truyền thống trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Những phong tục đó vừa gần gũi, giản dị nhưng cũng đầy ý nghĩa. Chúc mọi người một năm mới sức khỏe, hạnh phúc và tài lộc.